Όταν τα παιδιά αρνούνται πεισματικά να πάνε σχολείο, δεν ανταποκρίνονται στις παροτρύνσεις των γονιών, βγάζουν πανικό και αγωνία και μόνο στο άκουσμα της λέξης, τότε αυτό μας λέει για αρχή, ότι κάτι δεν πάει καλά. Όταν βλέπουμε το παιδί μας να προσπαθεί εναγωνίως να μείνει σπίτι και εκφράζει έντονη ανησυχία στην κάθε μας προσπάθεια να το "καλοπιάσουμε", για να το στείλουμε στην σχολική τάξη, καλό είναι να ανασκουμπωθούμε για να καταλάβουμε τι θέλει να μας πει με αυτή τη συμπεριφορά.
Πως εκδηλώνεται η "Σχολική Άρνηση";
Μόλις το παιδί αντιληφθεί, ότι έρχεται η ώρα να ετοιμαστεί, για να πάει σχολείο .... αρχίζει να κλαίει γοερά, αρνείται έντονα να φύγει από το σπίτι, μπορεί να εμφανίσει και σωματικά συμπτώματα, όπως κεφαλαλγία, πυρετό, ναυτία, εμετό, διάρροια, πόνους στα άκρα. Ακόμα και να προσπαθήσει να πάει σχολείο, ενδεχομένως να επιστρέψει πίσω στα μισά της διαδρομής ή ακόμα να φύγει και από την τάξη. Όλα τα παραπάνω συμπτώματα εξαφανίζονται με το που αντιληφθεί το παιδί, ότι "κέρδισε τον αγώνα" του να παραμείνει στην "θαλπωρή του σπιτιού" και αυτό είναι που μπερδεύει τους γονείς και δεν ξέρουν τι φταίει και πως να το χειριστούν.
Ας ξεκινήσουμε για αρχή, από το γεγονός ότι τα παιδιά δεν το κάνουν επίτηδες, για να στεναχωρέσουν τους γονείς και να τους φέρουν σε δύσκολη θέση. Προφανώς, είναι και αυτά πολύ ζορισμένα και μπερδεμένα, για να βγάζουν τέτοια έντονη άρνηση. Η αιτία αυτής της άρνησης βρίσκεται, είτε στο σχολείο, είτε μέσα στο οικογενειακό σύστημα. Δηλαδή, πιθανές αιτίες μπορεί να είναι:
- Το παιδί να έχει γίνει δέκτης "κακοποίησης" στο σχολείο από συμμαθητές ή δασκάλους.
- Να έχει τόσες πολλές απαιτήσεις το παιδί από τον εαυτό του σε σχέση με την σχολική του επίδοση, που να μην αντέχει την πιθανή του αποτυχία.
- Το παραπάνω συσχετίζεται άμεσα με τις υπερβολικές απαιτήσεις, που έχουν οι γονείς από το παιδί. Όταν οι πρώτοι βασίζουν όλες τις προσδοκίες για προσωπική επιτυχία στην σχολική επιτυχία του δεύτερου, τότε το φορτίο είναι πολύ βαρύ, για να σηκωθεί από μία "παιδική ψυχή".
- Να έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στο παιδί και στη μητέρα μία έντονα συμβιωτική σχέση. Συνήθως, οι μητέρες των παιδιών, που αρνούνται να πάνε σχολείο, εκδηλώνουν μία υπερ-προστατευτική συμπεριφορά, είναι αρκετά φοβισμένες και όλη τους τη ζωή την αφιερώνουν αποκλειστικά στο μεγάλωμα αυτών. Σε αυτή την περίπτωση, μιλάμε για "Φόβο Αποχωρισμού".
- Η οικογένεια να μην επιτρέπει την αυτενέργεια του παιδιού και γενικότερα την αυτονόμηση του.
- Να έχει συμβεί στο οικογενειακό περιβάλλον ένα έντονα τραυματικό γεγονός, όπως θάνατος, ασθένεια, διαζύγιο, κ.ο.κ.
- Να υπάρχει έντονη συγκρουσιακή σχέση ανάμεσα στους γονείς.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του παιδιού με "Σχολική Άρνηση";
Τα παιδιά αυτά είναι συνεσταλμένα, όχι πολύ κοινωνικά, λιγομίλητα, φοβισμένα. Αυτή η εικόνα αλλάζει, όταν παραμείνουν στο σπίτι. Εκεί παίρνουν ζωή και βγάζουν ηρεμία και ασφάλεια.
Ποιοι είναι οι "Εκλυτικοί Παράγοντες";
- Η ασθένεια ή ο θάνατος ενός γονέα ή πολύ σημαντικού συγγενικού προσώπου.
- Η ασθένεια ή ατύχημα του ίδιου του παιδιού, που το ανάγκαζε να παραμείνει στο σπίτι ή στο νοσοκομείο.
- Η αλλαγή σχολείου.
- Η αποχή λόγω διακοπών ή ασθένειας.
- Το βίωμα μίας πολύ δύσκολης κατάστασης στο σχολείο.
Μην ταυτίζουμε την "Σχολική Άρνηση" με το "Σκασιαρχείο"
Στην περίπτωση του δεύτερου, το παιδί δεν θέλει να πάει σχολείο και πολύ συνειδητά δεν πηγαίνει τις πιο πολλές φορές χωρίς την έγκριση των γονιών. Συχνά, όταν τα παιδιά κάνουν επανειλημμένως "Σκασιαρχείο", εκδηλώνουν παράλληλα αντικοινωνική συμπεριφορά και χαμηλή επίδοση και στα σχολικά μαθήματα.
Πώς αντιμετωπίζεται η "Σχολική Άρνηση";
Βασικός σκοπός κάθε παρέμβασης είναι να επιστρέψει το παιδί, όσο πιο σύντομα γίνεται στο σχολικό περιβάλλον. Η μακρόχρονη αποχή του από αυτό διογκώνει το πρόβλημα και τους φόβους του παιδιού.
Η πιο αποτελεσματική και πλήρης παρέμβαση είναι η ολιστική. Κοιτάμε όλους τους παράγοντες και όλες τις πλευρές. Σχολείο, οικογένεια, παιδί. Με το που αντιληφθούμε ως γονείς το πρόβλημα, ενημερώνουμε τους δασκάλους και ζητάμε ταυτόχρονα ενημέρωση για το τι έχει συμβεί στο σχολείο, που μπορεί να έχει προκαλέσει το έντονο άγχος στο παιδί. Παράλληλα, δεν είναι κακό να ζητήσουμε και την γνώμη ενός ειδικού, καθώς και την ψυχοθεραπευτική του υποστήριξη σε εμάς τους γονείς, αλλά και στο παιδί, εφόσον χρειαστεί.
Το σημαντικότερο είναι να αποδεχθούμε το πρόβλημα ..... να το ονοματίσουμε .... και να βρούμε το θάρρος να ζητήσουμε βοήθεια .....!! Κανένας γονιός δεν είναι τέλειος ....!! Το μόνο που απαιτείται στο δυναμικό των γονέων και είναι αδιαπραγμάτευτο ..... είναι η επιθυμία να στηρίζουν αποενοχοποιημένα τα παιδιά με όρους ελευθερίας και σεβασμού !!
Αθανασιάδου Μαρία - Ψυχολόγος
www.psyxologiki-ypostirixi.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου