10 Μύθοι και Αλήθειες για την επίσκεψη σε Ψυχολόγο

Το επάγγελμα του Ψυχολόγου και γενικότερα των Ειδικών στην Ψυχική Υγεία είναι βομβαρδισμένο εδώ και πολλά χρόνια στην Ελλάδα από προκαταλήψεις και παρερμηνείες. Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι, που δυσκολεύονται πολύ να περάσουν το κατώφλι της πόρτας του Ειδικού, παρόλο που είναι αρκετά πιεσμένοι και προβληματισμένοι. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό; Γιατί, απλoύστατα, επικρατούν Μύθοι γύρω από το συγκεκριμένο επάγγελμα. Μύθοι που καιρός είναι να καταρριφθούν και να πέσει πάνω τους το Φως της Αλήθειας.

Ποιοι είναι αυτοί οι Μύθοι … και ποιες είναι οι Αντίστοιχες Αλήθειες, που τους ακυρώνουν…;

Μύθος Ν^ο 1: Οι Ψυχολόγοι και η Ψυχοθεραπεία απευθύνεται μόνο σε όσους πάσχουν από σοβαρές ψυχικές διαταραχές.

Αλήθεια: Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει διάγνωση ψυχικής νόσου, για να αναζητήσει κανείς βοήθεια από έναν Ψυχολόγο. Επίσης, δεν είναι αυτοσκοπός για έναν Ψυχολόγο να βγάλει πόρισμα ψυχικής διαταραχής σε θεραπευόμενο του. Η Ψυχοθεραπεία και η Συμβουλευτική πραγματοποιείται για πολλούς λόγους, όπως για την καλύτερη γνώση του εαυτού, για διαχείριση κρίσης, τραυματικών και στρεσογόνων συμβάντων, για επίλυση διαφόρων οικογενειακών προβλημάτων, για βελτίωση διαπροσωπικών σχέσεων, για αντιμετώπιση του στρες, που πολλές φορές προκαλεί και ψυχοσωματικές διαταραχές. Η αναζήτηση βοήθειας από τον Ψυχολόγο δεν δηλώνει «αδυναμία», αλλά «δύναμη» και αγάπη προς τον εαυτό.

Μύθος Ν^ο 2: Ο Ψυχολόγος δεν μπορεί να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια στο πρόβλημα ενός ανθρώπου. Η μοναδική μας ελπίδα είναι ο ίδιος μας ο εαυτός.

Αλήθεια: Κανένας Ψυχολόγος δεν είναι «μάγος» και δεν μπορεί να πάρει την ευθύνη της ζωής κανενός και να αποφασίζει για τους άλλους. Το τι είναι σωστό και τι όχι για τον καθένα, είναι καθαρά προσωπική υπόθεση. Είναι, όμως, μερικές φορές που ο εαυτός μας μπλοκάρει, όσο έξυπνος και δυνατός κι αν είναι, και μπροστά σε μερικά θέματα αδυνατεί να ξεκαθαρίσει το «θολό τοπίο», στο οποίο βρίσκεται. Πάνω απ’ όλα είμαστε άνθρωποι και επιτρέπεται να συμβαίνει στη ζωή μας και αυτό. Τότε είναι που ο Ειδικός θα βοηθήσει σε αυτό το ξεμπλοκάρισμα και θα τονώσει το ηθικό και την ψυχολογία του ατόμου, που έχει παγιδευτεί στα συναισθήματα του.

Μύθος Ν^ο 3: Ο Ψυχολόγος δίνει «μαγικές λύσεις» στα προβλήματα. Αρκεί μία επίσκεψη, για να αλλάξει και να ανατρέψει τις δυσκολίες μας.

Αλήθεια: Δεν γίνεται να συμβεί αυτό. Εάν ήταν τόσο απλά τα πράγματα, τότε όλοι οι άνθρωποι θα είμασταν απόλυτα ευτυχισμένοι και ποτέ δεν θα προβληματιζόμασταν. Ο Ψυχολόγος είναι εκεί, για να ακούσει το πρόβλημα, να εντοπίσει ποιο είναι το «πραγματικό πρόβλημα», να προσφέρει το γνωστό «καθρέφτισμα», δηλαδή να κατανοήσει ο ενδιαφερόμενος τι πραγματικά τον έχει ζορίσει και συνοδευτικά και αρκετά υποστηρικτικά να τον βοηθήσει να βρει και να εφαρμόσει τις λύσεις, που ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία του και στον τρόπο ζωής του.

Μύθος Ν^ο 4: Οι άνθρωποι που κάνουν Ψυχοθεραπεία είναι άτομα χωρίς φίλους και υποστηρικτικό περίγυρο.

Αλήθεια: Ο κοινωνικός και οικογενειακός περίγυρος είναι πολύ υποστηρικτικός και βοηθά αρκετά στις δύσκολες στιγμές. Δεν αναζητούμε, όμως, βοήθεια από τον Ψυχολόγο μόνο όταν δεν έχουμε φίλους και συγγενείς να μοιραστούμε τα προβλήματα μας. Υπάρχουν άνθρωποι, που έχουν άτομα που τους αγαπούν και θέλουν να τους βοηθήσουν, αλλά επειδή είναι συναισθηματικά εμπλεγμένοι μαζί τους δεν μπορούν να είναι αντικειμενικοί με τις καταστάσεις. Και είναι απόλυτα φυσιολογικό σε αυτές τις περιπτώσεις να υπερισχύει αυθόρμητα το ένστικτο της προστασίας του ανθρώπου, που αγαπάμε και η αγωνία του να είναι καλά. Το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Η κάθε πλευρά συνεισφέρει από μεριάς της. Ο Ψυχολόγος είναι επαγγελματίας, τηρεί τα όρια και η σχέση μαζί του στηρίζεται μόνο στην προσφορά βοήθειας και σε τίποτα άλλο. Εμπεριέχει εκτίμηση και σεβασμό, αλλά όχι αγωνία και οποιαδήποτε άλλη συναισθηματική φόρτιση.

Μύθος Ν^ο 5: Όταν μιλάμε για Ψυχοθεραπεία, μιλάμε για Ψυχανάλυση. Το άτομο ξαπλώνει στον καναπέ και μιλά ασταμάτητα για τα θέματα, που το βασανίζουν και από δίπλα ο Ψυχολόγος κρατά σημειώσεις και παρεμβαίνει ελάχιστα.

Αλήθεια: Ο παραπάνω Μύθος θυμίζει πολύ σκηνές από κινηματογραφικές ταινίες, που με αυτόν τον τρόπο αποδίδουν την επίσκεψη στον Ψυχολόγο. Η αλήθεια είναι, ότι όταν μιλάμε για Ψυχοθεραπεία δεν εννοούμε απαραίτητα την Ψυχανάλυση. Η τελευταία είναι μία από τις πολλές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Η κάθε μία έχει τον δικό της τρόπο να βλέπει και να αντιμετωπίζει το αίτημα του θεραπευόμενου. Υπάρχει, για παράδειγμα, η Συστημική Προσέγγιση, η Συμπεριφοριστική, η Γνωσιακή, η Προσωποκεντρική, η Γνωσιακή-Αναλυτική, η Υπαρξιακή, η Συνθετική, κ.ο.κ. Αυτό σαν πληροφορία είναι αρκετά εξειδικευμένο και καλό θα ήταν, πριν επιλέξουμε τον Ψυχολόγο για την Θεραπεία μας, να ψάξουμε τι μας ταιριάζει προσωπικά περισσότερο.

Μύθος Ν^ο 6: Οι συνεδρίες Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής κοστίζουν πολύ. Είναι αρκετά χρονοβόρες και οικονομικά επιζήμιες.

Αλήθεια: Όπως και σε άλλες ειδικότητες και κυρίως ιατρικές, έτσι και με τους Ψυχολόγους υπάρχουν οι επαγγελματίες με υψηλή χρέωση επίσκεψης και οι επαγγελματίες, που αναγνωρίζουν τις οικονομικές δυσκολίες της εποχής και κρατούν σε χαμηλά επίπεδα το κόστος της συνεδρίας. Υπάρχουν, βέβαια, και οι δημόσιοι φορείς που προσφέρουν σε δωρεάν επίπεδο ψυχολογικές υπηρεσίες. Το άσχημο είναι σε αυτή την περίπτωση, ότι υπάρχουν τεράστιες λίστες αναμονής, γιατί υπάρχει δυσαναλογία ανάμεσα στις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του πληθυσμού και στον αριθμό των ψυχολόγων, που εργάζονται στις δημόσιες υπηρεσίες. Όπως και να έχει, καλό είναι να έχουμε κατά νου, ότι η ψυχοθεραπεία είναι μία μακροπρόθεσμη επένδυση για την ψυχική μας υγεία. Αυτό αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα, όταν σκεφθούμε το πόσο πολύ επηρεάζει η ψυχική μας ισορροπία την σωματική μας υγεία, καθώς και τους περισσότερους τομείς της ζωής μας.

Μύθος Ν^ο7: Ο Ψυχολόγος, που μπορεί να καταλάβει το πρόβλημα και να δώσει λύση σε αυτό, είναι απαραίτητο να το έχει βιώσει και ο ίδιος στην προσωπική του ζωή.

Αλήθεια: Ικανός και αποτελεσματικός Θεραπευτής δεν γίνεται κανείς μόνο με την θεωρητική γνώση, η οποία αναμφισβήτατα αποτελεί την απαραίτητη βάση, αλλά και με τα προσωπικά βιώματα, που έχουν ήδη υποβληθεί σε καλή διαχείριση και επεξεργασία από την προσωπική θεραπεία, που όλοι οι Ψυχολόγοι έχουν την υποχρέωση να ολοκληρώσουν. Δεν είναι, όμως, απαραίτητο και απόλυτο, ότι ο Ψυχολόγος έχει ενσυναίσθηση και κατανοεί τον «πόνο» του θεραπευόμενου, μόνο όταν έχει και εκείνος «πονέσει» αντίστοιχα για τους ίδιους λόγους. Μπορεί για παράδειγμα ένας Ψυχολόγος να είναι εξαίσιος Θεραπευτής Οικογένειας, χωρίς να έχει πληγωθεί ως παιδί ή να έχει προβλήματα στην δική του συζυγική σχέση. Λαμβάνονται σοβαρά υπόψη οι Εκπαιδεύσεις του Ειδικού, οι Εποπτείες του, η Κλινική του Εμπειρία και η εμπειρία από την προσωπική του Θεραπεία και τα προσωπικά του βιώματα.

Μύθος Ν^ο 8: Οι Ψυχολόγοι συνταγογραφούν φάρμακα.

Αλήθεια: Οι επίσημες διαγνώσεις ψυχικής διαταραχής και η συνταγογράφηση φαρμακευτικής αγωγής είναι αποκλειστική αρμοδιότητα και υπόκειται στην ευθύνη του Ψυχιάτρου. Ο Ψυχολόγος είναι γνώστης της ψυχικής διαταραχής και των φαρμακευτικών σκευασμάτων, αλλά δεν δύναται από όλες τις απόψεις να αποφασίσει εκείνος το κατά πόσον είναι απαραίτητο ένας θεραπευόμενος να ξεκινήσει φαρμακευτική θεραπεία.

Μύθος Ν^ο 9: Η Ψυχοθεραπεία δεν μπορεί να βοηθήσει έναν άνθρωπο, που αντιμετωπίζει αντικειμενικά προβλήματα ζωής. Για παράδειγμα, δεν γίνεται η θεραπεία μέσω του λόγου να βοηθήσει τον άνεργο, να βρει δουλειά ή αυτόν που έχει χάσει ένα αγαπημένο του πρόσωπο, να το ξαναβρεί.

Αλήθεια: Και βέβαια ο Ψυχολόγος δεν είναι αυτός, που θα λύσει το βιοποριστικό πρόβλημα του ανέργου ή θα κάνει το «θαύμα» να επαναφέρει στη ζωή ενός ατόμου το πρόσωπο, που έχει φύγει. Η δουλειά του Ψυχολόγου είναι η ψυχική ενίσχυση και υποστήριξη, για να καταφέρει ο θεραπευόμενος να αγωνιστεί, να παλέψει για ένα καλύτερο αύριο και για ένα πιο ευοίωνο προχώρημα. Τις περισσότερες φορές είναι υπερ-αρκετό το ξεκίνημα της προσπάθειας για αλλαγή, παρά το βάλτωμα στο αντικειμενικό πρόβλημα.

Μύθος Ν^ο 10: Οι συνεδρίες με Ψυχολόγο μπορούν να καλυφθούν οικονομικά από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Αλήθεια: Δυστυχώς, ακόμα στην Ελλάδα δεν έχει προσφερθεί αυτή η δυνατότητα από τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία. Το μόνο κόστος, που δικαιολογείται, είναι μερικές μορφές θεραπείας σε παιδιά και εφήβους, όπως η συμβουλευτική, η εργοθεραπεία και η λογοθεραπεία. Μόνο οι Ψυχίατροι μπορούν να είναι συμβεβλημένοι με τα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας.

    Αθανασιάδου Μαρία - Ψυχολόγος

www.psyxologiki-ypostirixi.blogspot.gr