Η Οικονομική Εξάρτηση από τους Γονείς

Την τελευταία δεκαετία έχουν έρθει τα πάνω κάτω στην επαγγελματική πορεία και στην οικονομική αυτονόμηση πολλών Ενηλίκων. Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα είχε ως συνέπεια να χάσουμε τις δουλειές μας, να καθηλωθεί η επαγγελματική μας σταδιοδρομία, να γεμίσουν τα νοικοκυριά μας χρέη και κάποιοι από εμάς να ξαναγυρίσουμε στα πατρικά μας σπίτια, είτε μένοντας μαζί με τους γονείς, είτε λαμβάνοντας από εκείνους οικονομικά βοηθήματα. Πάντα η ελληνική οικογένεια είχε το χαρακτηριστικό της εξάρτησης ανάμεσα στα μέλη της, γονείς που δεν εκπαιδεύουν και δεν ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να ανοίξουν γρήγορα τα φτερά τους. Το ιδιαίτερο, όμως, αυτής της περιόδου είναι ότι πολλοί ενήλικες, άγαμοι ή έγγαμοι, που είχαν καταφέρει να σταθούν στα πόδια τους και να πιστέψουν στις δυνατότητες τους, αναγκάστηκαν να επανέλθουν στην Οικονομική Εξάρτηση από τους γονείς τους. Αυτό συνετέλεσε στο να προκληθούν πολλά ψυχοκοινωνικά προβλήματα στις ζωές αρκετών από εμάς.

Η ευθύνη μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να αποδοθεί στην κακή διαχείριση και στην απουσία διεκδικητικότητας, αλλά υπάρχουν και κάποιοι αντικειμενικοί παράγοντες, που δεν διευκολύνουν πολλούς ενήλικες να τα βγάλουν πέρα οικονομικά. Μειώθηκαν τα έσοδα και αυξήθηκαν τα έξοδα. Έξοδα που δεν αφορούν την πολυτέλεια και την διασκέδαση, αλλά την καθαρή επιβίωση. Κάποιοι απολύθηκαν, άλλοι υποβαθμίστηκαν στις δουλειές τους ή τους έγιναν μεγάλες περικοπές στους μισθούς τους. Ναι υπάρχουν και εκείνοι, που λόγω κακής οικονομικής οργάνωσης και μη πρόβλεψης για την οικονομική κρίση, έπεσαν έξω. Όπως και να έχει, η άμεση και πιο προσβάσιμη πηγή αναζήτησης βοήθειας είναι οι πατρικοί γονείς και τα πιο κοντινά μέλη της οικογένειας. Ποιος γονιός θα μπορούσε να γυρίσει την πλάτη στην δυσκολία του παιδιού του; Πώς μπορεί να αισθάνεται ένας Ενήλικας, όταν αναγκάζεται να ζητάει χρήματα από τον πατέρα του για να πληρώσει το ενοίκιο του; 

Ποια είναι τα συναισθήματα, που κατακλύζουν Γονείς και Ενήλικες σε αυτές τις περιπτώσεις

• Χαμηλή Αυτοεκτίμηση: "Δεν μπορώ να είμαι κύριος του εαυτού μου". "Ευνουχισμός και ανεπάρκεια να είμαι αυτόνομος, δημιουργικός, παραγωγικός". "Απέτυχα να εξελιχθώ σε κάθε επίπεδο". "Γυρνάω στην ηλικία των 15 χρονών, που θα πρέπει να χαρτζηλικώνομαι από τους γονείς μου, για να κάνω κάτι". Αυτές είναι μερικές από τις συνηθισμένες σκέψεις, που οδηγείται να κάνει ένας άνθρωπος, όταν αποκτά οικονομική εξάρτηση. Το ίδιο μπορεί να αισθάνονται και οι Γονείς, σκεπτόμενοι ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε αυτό το οικονομικό βάρος ή ότι δεν μπορούν να δώσουν οριστική λύση στο πρόβλημα του παιδιού τους.
• Στρες, Γκρίνια και Απαισιοδοξία: Εάν οι καταστάσεις είναι αδιέξοδες, τουλάχιστον για το παρόν, αυτό πιέζει και τις δύο πλευρές και έτσι γεμίζουν οι ψυχές με έντονο, μη δημιουργικό άγχος και γκρίνια για τις άσχημες καταστάσεις. Επιρρίπτονται ευθύνες για το τι δεν πήγε καλά και οι εντάσεις δίνουν και παίρνουν. 
• Ενοχές και Κατάθλιψη: "Κανονικά θα έπρεπε εγώ να στηρίζω τους γονείς μου και όχι εκείνοι εμένα, τώρα που έχουν μεγαλώσει". "Έχουν στερηθεί τόσα πράγματα, για να μας μεγαλώσουν. Και τώρα στην ηλικία των 30+ εξακολουθούμε και τους βάζουμε σε στέρηση;". Νιώθουμε ηθικά και βαθύτατα υποχρεωμένοι απέναντι στην πατρική μας οικογένεια. Δεν μπορούμε να τους το ξεπληρώσουμε, τους βλέπουμε να ζορίζονται και αυτό μας γεμίζει πολλές ενοχές και στεναχώρια. Εξίσου οι γονείς έχοντας κάνει όνειρα για τα παιδιά τους, να τα καμαρώσουν βλέποντας τα να προχωράνε μπροστά, αισθάνονται ψυχολογικά καταρρακωμένοι που γυρνάνε πάλι στα ίδια.

Πως μπορούμε να ανακουφιστούμε; Τι είναι καλό να σκεφτόμαστε; 
Πως πρέπει να το διαχειριστούμε;

• Αφήστε τις Ενοχές στην άκρη: Ωραία ναι, κάναμε λάθη. Σίγουρα δεν μας αρέσει να επιβαρύνουμε τους γονείς μας οικονομικά. Μας τιμά το γεγονός, ότι έχουμε επίγνωση και αξιοπρέπεια. Όπως και το ότι δεν επιθυμούμε την περαιτέρω ταλαιπωρία της οικογένειας μας. Μπορούμε, όμως, να επιλέξουμε κάτι διαφορετικό σαν εναλλακτική λύση; Η ανάγκη μας έχει σαν στόχο την επί τούτου επιβάρυνση της πατρικής τσέπης; Σκεφτείτε λίγο εσείς τι θα κάνατε για το δικό σας παιδί; Θα το κατηγορούσατε για την δυσκολία του; 
• Βάλτε νέες ισορροπίες μεταξύ σας: Γονείς ... μην ξεχνάτε πως δεν απευθύνεστε σε 5χρονα παιδιά και ότι δεν χρειάζεται να τους υπενθυμίζετε καθημερινά, ότι τα πράγματα είναι δύσκολα. Ενθαρρύνετε τα να μην το βάλουν κάτω και να συνεχίσουν να προσπαθούν για την ορθοπόδηση τους. Στα ενήλικα παιδιά από την άλλη έχουμε να τονίσουμε, ότι δεν είναι συνετό να μπερδευτούν. Λαμβάνετε οικονομική ενίσχυση, αλλά δεν σας καθιστά αυτό ανάπηρους να παλέψετε για την οικονομική σας ανέλιξη. Δεν είστε κάτω από την ομπρέλα των γονιών σας, επειδή σας βοηθούν. Πάρτε την ζωή στα χέρια σας!
• Διατηρήστε μία καλή επικοινωνία: Να συζητάτε ανοιχτά για ό,τι σας απασχολεί πάνω στο ζήτημα της οικονομικής βοήθειας με απόλυτο σεβασμό και με ισότιμες προσεγγίσεις. Δεν επιρρίπτουμε ευθύνες, δεν χειραγωγούμε, δεν πατάμε στην συναισθηματική ευαλωτότητα. Μιλάμε για μία καλή συνεργασία, η οποία επιτυγχάνεται όταν εκφράζονται ανοιχτά τα συναισθήματα και υπάρχει πάντα η καλή πρόθεση να είναι ικανοποιημένα όλα τα μέρη. Δεν κρίνουμε, δεν κατηγορούμε. Προτεραιότητα δίνουμε στην κατανόηση!
• Συγκεκριμενοποιήστε τις τωρινές σας ανάγκες και καταστρώστε κάποιο σχέδιο επίλυσης: Χωρίς να σας πιάνει πανικός και άγχος, προσπαθήστε να μην υπερ-γενικεύετε τα προβλήματα σας, μείνετε στα πιο σημαντικά και με την βοήθεια των οικείων σας σχεδιάστε τα βήματα προς την καλύτερη διαχείριση τους.
• Διαχωρίστε την οικονομική βοήθεια από τον ουσιαστικό ευνουχισμό: Τα οικονομικά προβλήματα και η ενίσχυση από την οικογένεια δεν είναι αυτό που μας στερεί από επάρκεια. Ακόμα και λάθη να έχουν γίνει, άνθρωποι είμαστε όχι ρομπότ. Δεν χρειάζεται να χτυπήσεις την αυτοεικόνα σου. Αυτή θα χαλάσει, γιατί εσύ θα σε ρίξεις στα τάρταρα. Λάβε γνώση των πραγματικών ευθυνών και προσπάθησε να μπεις διορθωτικά. Μην στέκεσαι τόσο στην βοήθεια, που λαμβάνεις, αλλά στάσου στο πως θα διορθώσεις τα κακώς κείμενα.
• Μην μπερδεύετε την οικονομική βοήθεια με τον έλεγχο: Δεν υπάρχει θέση εξουσίας σε αυτό το συμβόλαιο ενίσχυσης. Οι γονείς όταν βοηθούν το παιδί τους, δεν συνεπάγεται αυτό ότι θα του ελέγχουν και την ζωή. 
• Ορίστε κανόνες που να εξυπηρετούν και τις δύο πλευρές: Το ξεκάθαρο πλαίσιο πάντα βοηθά να γνωρίζουμε τα όρια του καθενός και αποφεύγονται έτσι οι τυχόν παρεξηγήσεις. 
• Δείξτε εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο: Μέσα στην οικογένεια ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκληθεί μία κρίση σε κάποιο μέλος της. Ο ένας χρειάζεται την συμπαράσταση του άλλου. Για να υπάρξει κάποια στιγμή ανάκαμψη, πρέπει να αναδείξετε τα δυνατά κομμάτια του χαρακτήρα σας και όχι τις αδυναμίες. Ως γονείς ... ούτε να υπερπροστατέψετε, ούτε να υποτιμήσετε τα παιδιά σας! Τα ενήλικα παιδιά ... να μην βολευτείτε στο έτοιμο και το σίγουρο, να εμπιστευθείτε τον εαυτό σας περισσότερο και να κυνηγήσετε την αυτονόμηση σας, γιατί αυτή σας αξίζει, όσο δύσκολη κι αν φαίνεται!
• Μην παρατήσετε τα βήματα αυτονόμησης και ανεξαρτητοποίησης: Όχι για να αποδείξετε, ότι έχετε φιλότιμο, αλλά γιατί δεν σας συμφέρει να βαλτώσετε και να βολευτείτε στην συμβίωση με την πατρική σας οικογένεια. Θα παραμείνετε, για όσο την έχετε πραγματικά ανάγκη, αλλά μην σταματήσετε να ψάχνετε τρόπους για να σταθείτε στα πόδια σας. Είναι δύσκολα τα πράγματα εκεί έξω, αλλά έχετε περισσότερες πιθανότητες να πετύχετε εάν βηματίζετε, παρά όταν απελπίζεστε καθηλωμένοι μέσα στο σπίτι.
• Κρατήστε τον ρεαλισμό σας, αλλά κάνοντας όνειρα και ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο: Η ισορροπία είναι απαραίτητη ανάμεσα στην πραγματικότητα, αλλά και στο πως βλέπετε το μέλλον σας.

        Αθανασιάδου Μαρία - Ψυχολόγος
    www.psyxologiki-ypostirixi.blogspot.gr