Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2013

Μιλώντας για τα Βρεφικά Αντανακλαστικά (1ος-3ος Μήνας)


Αρκετά συχνά παρατηρούμε νέες μητέρες με αρκετό άγχος, για το αν το μωρό που μόλις έφεραν στον κόσμο ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Αν δηλαδή τα αντανακλαστικά του ανταποκρίνονται, όπως πρέπει.

Τι είναι όμως τα Αντανακλαστικά;

Πρόκειται για μορφές συμπεριφοράς, που εμφανίζει το βρέφος κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του. Είναι ενδογενή πρότυπα συμπεριφοράς και με αυτό τον τρόπο το βρέφος αντιδρά άμεσα στο περιβάλλον και τα ερεθίσματα, που παίρνει από αυτό. Κατά τον πρώτο μήνα της ζωής το βρέφος κάνει απλή ακατέργαστη εξάσκηση των αντανακλαστικών αυτών. Έτσι,  τα αντανακλαστικά δυναμώνουν, συστηματοποιούνται και εδραιώνονται. Κατά το πέρας και του τρίτου μήνα το βρέφος έχει αναπτύξει και εξελίξει σημαντικά τα αντανακλαστικά του, έτσι ώστε αυτά να τροποποιούνται και να συντονίζονται μεταξύ τους. Αυτό που στην ουσία παρατηρούμε είναι επαναλήψεις όμοιων πράξεων, οι οποίες ενώ στην αρχή επιτεύχθηκαν τυχαία, αρχίζουν να διατηρούνται μέσα από τη διαρκή αναπαραγωγή τους. Οι πράξεις αυτές εστιάζουν στο  ίδιο  το σώμα, μιας και για το μωρό ακόμα δεν υπάρχει ακόμα εξωτερικός κόσμος(εξωτερικό αντικείμενο) και δεν έχουν κάποιο στόχο.

Ποια είναι τα Βρεφικά Αντανακλαστικά;
  •  Αντανακλαστικό του θηλασμού : Το  αυτόματο ρυθμικό πιπίλισμα με την εισαγωγή  στο στόμα του βρέφους κάποιου αντικειμένου (θηλή, δάχτυλο, μπιμπερό).
  • Αντανακλαστικό της λαβής: Το δυνατό σφίξιμο της παλάμης που γίνεται αυτόματα, όταν πιεστεί η παλάμη του με ένα αντικείμενο, όπως τον αντίχειρα του χεριού μας. Η λαβή είναι δυνατή αρκετά, σε βαθμό που μπορεί να στηρίξει ολόκληρο το σώμα του βρέφους.
  • Αντανακλαστικό του βαδίσματος: Ρυθμικές κινήσεις των ποδιών που θυμίζουν βάδισμα. Εμφανίζονται αυτόματα, όταν κρατήσουμε το βρέφος όρθιο και ακουμπήσουμε τις πατούσες του πάνω σε μια επιφάνεια.
  • Αντανακλαστικό BabkinΆνοιγμα του στόματος και ταυτόχρονο κλείσιμο των ματιών και γύρισμα του κεφαλιού προς τα εμπρός, όταν ασκήσουμε πίεση στις δύο παλάμες του βρέφους, καθώς αυτό βρίσκεται σε ύπτια θέση.
  • Αντανακλαστικό Στροφής της Κεφαλής: Αυτόματη στροφή του κεφαλιού προς την κατεύθυνση που το ακουμπούν στο μάγουλο και το άνοιγμα του στόματος προς εκείνο το μέρος ,για να πιπιλίσει το αντικείμενο που το ακουμπά.
  • Αντανακλαστικό τονικού λαιμού: Η τάση που έχει το βρέφος, όταν το ξαπλώνουν σε ύπτια θέση, να γυρίζει το κεφάλι προς τη μια πλευρά, να απλώνει το χέρι και το πόδι αυτής της πλευράς και να μαζεύει το χέρι και το πόδι της αντίθετης πλευράς.
  • Αντανακλαστικό Moro: Το αυτόματο τέντωμα και αμέσως μετά μάζεμα των χεριών με σφιχτό κλείσιμο της παλάμης, όταν το βρέφος ξαφνιαστεί από έναν απότομο δυνατό θόρυβο ή κάτι άλλο.
  • Αντανακλαστικό BabinskiΤο άνοιγμα των δαχτύλων του ποδιού σαν βεντάλια και αμέσως μετά το κλείσιμο τους, όταν κάποιος αγγίζει την πατούσα του βρέφους από τη φτέρνα προς τα δάχτυλα.
Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι από τον τρίτο μήνα και μετά αρχίζει η ουσιαστικότερη ανάπτυξη του παιδιού,  οπότε και εμφανίζονται και τα σημαντικότερα αντανακλαστικά ,όπως η λαβή (σύλληψη αντικειμένου με το χέρι) και η στήριξη του κεφαλιού, για να ακολουθήσουν και άλλα. Από τον τρίτο μήνα άλλωστε αναπτύσσονται σταδιακά ψυχικές διεργασίες και προκύπτουν εκούσιες αντιδράσεις, όπως το πρώτο χαμόγελο. Πρόκειται για την είσοδο στην πραγματικότητα σε μικρές δόσεις.

Δεν χρειάζεται οι γονείς να ανησυχούν σε περιπτώσεις, που το βρέφος καθυστερεί να εμφανίσει ένα αντανακλαστικό-τα χρονικά όρια άλλωστε είναι εύκαμπτα- ή αν το εμφανίσει τροποποιημένο. Αυτό που είναι πραγματικά σημαντικό είναι η καλή αλληλεπίδραση μεταξύ μητέρας (γονιού) και βρέφους, ώστε  αυτό να εκλαμβάνει τα απαιτούμενα ερεθίσματα και να τα αξιοποιεί ομαλά. Το πιο σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη και την εξέλιξη είναι μια υγιής σχέση ανάμεσα σε αυτόν που αναθρέφει το βρέφος και στο βρέφος. Χρειάζεται πολύ υποστήριξη, τρυφερότητα και φροντίδα από την πλευρά του γονιού, χωρίς υπερβολικά άγχη, πανικούς και ακρότητες.



Καραμπελά Έλενα - Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτης στο www.psyxologiki-ypostirixi.blogspot.gr



.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου